کد مطلب:20181 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

مسئله مرگ و جهان آخرت برايم عادي شده است. از مرگ ديگران تعجبي نميكنم، بلكه آن را حقيقت محض ميدانم. در مرگ ديگران خيليها گريه ميكنند، ولي من گريهام نميآيد، ميگويم همه خواهيم مرد. مردن كه گريه ندارد. لطفا در اين باره توضيح دهيد!

مرگ يك حقيقت محض است و هر انساني كه پيمانه عمرش پر شده باشد او را در بر خواهد گرفت. قرآن ميفرمايد: بگو اي پيامبر! اين مرگي كه از آن فرار ميكنيد، سرانجام با شما ملاقات خواهد كرد. سپس به سوي كسي كه داناي پنهان و آشكار است، باز گردانده ميشويد.(1)

اگر چه مرگ، يك حقيقت انكارناپذير است كه دامنگير افراد بشر خواهد شد، با اين حال جدايي انسانها از يكديگر خصوصا افرادي كه به نوعي بايكديگر خويشاوندي و انس دارند، سخت ملال آور و تأثر برانگيز است. هر چه مقدار خويشاوندي نزديكتر باشد، درجه اندوه و تأثر بيشتر خواهد شد و شخص منسوب آسيب بيشتري خواهد ديد.

گر چه عكس العمل شيوه خوب و درستي است، ولي گريه نيز در فراق دوستان خوب است، چون عاطفه، يك نهاد پنهان در وجود آدمي است كه ميبايست بروز كند. مرگ كه بالاترين و سختترين جداييها است، جلوه عاطفه را بيش از پيش متجلي خواهد كرد. پيامبران الهي و اولياي دين و معصومان گرامي كه مظهر صبر و مقاومت در برابر حوادث بودند، به هنگام از دست دادن عزيزي، سخت ميگريستند. گاهي بر اين امر از سوي عوام ناآگاه مورد ملامت و سرزنش قرار ميگرفتند كه مثلا شما ديگر چرا! در كتاب هايي تاريخي ماجراي تأثر و اندوه پيامبر در برابر از دست دادن فرزند عزيزش، چنين نوشته شده است: خويشتن داري پيامبر، در برابر حوادث، زبانزد همه بود. با اين حال، در مرگ فرزندان خود گاهي تأثرات دل او به صورت قطرات اشك از گوشه چشمان او به روي گونه هايش ميغلتيد. مراتب تأثر او در مرگ ابراهيم كه مادر او ماريه بود، بيشتر بود، در حالي كه دل او ميسوخت ولي با زبان به سپاسگزاري خدا مشغول بود. حتي عربي از روي جهل و ناداني به مباني اسلام، به گريه كردن او اعتراض نمود. پيامبر فرمود: چنين گريهاي رحمت است. آن كس كه رحم نكند، مورد ترحم قرار نميگيرد.(2)

تمام غرائز انساني براي اهداف خاصي آفريده شدهاند و لازم است كه هركدام در وقت و زمان خويش جلوهگر شوند. فردي كه در سوگ عزيزان خود متأثر نشود و دلش نسوزد و از ديگان او اشك نريزد، خلاصه اگر واكنش و عكس العملي در فراق آنان نشان ندهد، قطعه سنگي بيش نيست و نميتواند نام انسان بر او نهاد.

از اين جهت پيامبر در پاسخ مرد عرب فرمود: من هرگز نگفتهام كه در مرگ عزيزان خود گريه نكنيد، زيرا اين احساسات نشانه دلسوزي و مهرباني و ترحم است و شخصي كه دلش بر حال ديگران نسوزد، مورد رحمت الهي قرار نميگيرد.(3)

داستان فراق حضرت ختمي مرتبت با يگانه دخترش، بانوي اسلام حضرت فاطمه زهرا(س) اوج تبلور عاطفه است و حال آن كه حضرت ميدانست به زودي به پدر ملحق ميشود كه ما بايد از آن سرمشق بگيريم.

پي نوشتها:

1 - جمعه (62) آيه 8.

2 - فروغ ابديت، ج 1، ص 201.

3 - همان، ج 2، ص 427.